Niedoczynność tarczycy dotyczy głównie kobiet i związana jest z niedoborem hormonów tarczycy. Najczęściej powstaje w wyniku autoimmunologicznego zapalenia tarczycy (choroba Hashimoto), po operacyjnym jej usunięciu, czy przyjmowaniu niektórych leków.
Skóra a niedoczynność tarczycy
Skóra zazwyczaj jest chłodna, blada, niekiedy obrzęknięta, wykazuje objawy suchości. Uszkodzona jest bariera naskórkowa, dlatego obserwuje się zwiększoną wrażliwość na różne bodźce, skłonność do podrażnienia i zmian wypryskowych. W miarę trwania choroby na łokciach i kolanach może pojawić się nadmierne rogowacenie, zgrubienie i wyczuwalna jest szorstkość skóry. U niektórych osób skóra w tych okolicach może przyjmować szare zabarwienie, dając wrażenie jakby była brudna, nieumyta. Określa się to czasami objawem „brudnych łokci i kolan”.
Karotenemia skóry
Niekiedy w niedoczynności tarczycy skóra przyjmuje żółtawo-pomarańczowe zabarwienie, głównie na dłoniach i stopach. Związane jest to z zaburzeniem przemiany karotenu i odkładaniem się go w skórze. Kolor nie wynika jednak z nadmiaru spożycia marchwi, a z nieprawidłowego przekształcania się karotenu w witaminę A.
Włosy a niedoczynność tarczycy
Obserwuje się wypadanie i przerzedzenie włosów, głównie na skórze głowy oraz bardzo powolny ich wzrost. Włosy stają się suche, łamliwe, szorstkie, trudne do ułożenia fryzury. Niekiedy widoczna jest utrata jednej trzeciej, bocznej części rzęs i/lub brwi. Jest to objaw Hertoghe’a.
Paznokcie a niedoczynność tarczycy
Paznokcie rosną powoli, są kruche, łamią się. Widoczne są pobruzdowania podłużne i poprzeczne na płytce paznokciowej. Czasami paznokcie oddzielają się od łożyska.
Rogowiec dłoni i stóp
Dłonie i stopy wykazują nadmierne rogowacenie przechodzące na boczne powierzchnie. Skóra staje się mało elastyczna, pojawiają się bolesne pęknięcia.
Pielęgnacja skóry przy niedoczynności tarczycy
Niedoczynność tarczycy wpływa negatywnie na stan skóry, dlatego istotna jest jej odpowiednia pielęgnacja. Korzystne będą tu preparaty odbudowujące naturalną barierę naskórkową, która chroni skórę przed nadmierną utratą wilgoci i podrażnieniami. Wskazane są kosmetyki z ceramidami, estrami cholesterolu, skwalanem. Ważne jest również wielopoziomowe nawilżanie skóry, zarówno poprzez dostarczenie jej substancji wiążących wodę w naskórku np. kwas hiluronowy, gliceryna, ektoina, jak i składników odżywczych, które tworzą na jej powierzchni rodzaj okluzji np. olej kokosowy, olej z kiełków pszenicy, olej migdałowy, masło Shea, emolienty. W przypadku wystąpienia podrażnień sprawdzą się preparaty łagodzące, zmniejszające zaczerwienienia z d-pantenolem, alantoiną, owsem. W miejscach występowania nadmiernego rogowacenia (dłonie, stopy, łokcie, kolana) korzystne będą preparaty z mocznikiem o właściwościach zmiękczająco-złuszczających.
Specjalnej pielęgnacji potrzebuje również skóra głowy i włosy. Do mycia należy wybierać delikatne szampony, pozbawione substancji silnie wysuszających skórę. Raz w tygodniu warto dodatkowo nałożyć maskę o działaniu nawilżająco-kojącym z alantoiną, d-pantenolem, kozieradką pospolitą, witaminą E. Suche, przerzedzone, wolno wzrastające włosy należy wzmocnić wybierając kosmetyki z aminokwasami, keratyną, skrzypem, pokrzywą i składnikami pobudzającymi mikrocyrkulację w skórze głowy np. kofeiną.
Zimą skóra dłoni często ulega przesuszeniu w wyniku działania różnych czynników, jak niska temperatura, częstsze przebywanie w ogrzewanych pomieszczeniach, a obecnie dodatkowo mycie i dezynfekcja rąk wielokrotnie w ciągu doby. Paznokcie stają się bardziej „kruche” i „wysuszone”.
Najczęstsze problemy skóry dłoni i paznokci zimą
Częstym problemem skóry dłoni jest uczucie suchości. Skóra jest spierzchnięta, łatwiej ulega podrażnieniom. Na grzbietach dłoni może pojawić się nieznaczne zaróżowienie, towarzyszy temu uczucie ściągania. Skóra staje się mało elastyczna, pojawiają się drobne pęknięcia na palcach, czy w okolicy wału paznokciowego. Paznokcie są łamliwe, rozdzielają się i wykruszają od wolnego brzegu (dystalnego) lub stają się wiotkie i łatwo ulegają uszkodzeniu.
Zalecenia pielęgnacyjne skóry dłoni i paznokci
Skóra dłoni ze względu na swoją budowę i niewielką ilość gruczołów łojowych, które wytwarzają ochronną powłokę sebum, wymaga w okresie zimy wyjątkowej opieki. Warto również zwrócić uwagę na unikanie ekspozycji skóry dłoni i paznokci na negatywne czynniki zewnętrzne:
ochrona przed niską temperaturą (rękawiczki),
ograniczenie kontaktu z wodą,
unikanie częstego upiększania paznokci,
unikanie mikrourazów dłoni i paznokci,
ochrona rąk w pracach domowych/zawodowych rękawiczkami,
ograniczenie ekspozycji na czynniki chemiczne.
W okresie zimy polecane jest dodatkowo stosowanie kosmetyków pielęgnacyjnych o właściwościach regenerujących naskórek i odżywczych. Po każdym myciu wskazane jest stosowanie kremów nawilżających/natłuszczających odbudowujących barierę skórno-naskórkową, powodujących wygładzenie skóry, poprawę nawodnienia, a tym samym wyglądu dłoni. Kosmetyki powinny być bogate w emolienty, oleje roślinne (arganowy, makadamia, migdałowy, avocado, kokosowy), aloes zwyczajny, czy odżywcze masła (Shea). W zależności od potrzeb, 1-2x w tygodniu można również zastosować na skórę dłoni regenerującą maskę, bogatą w składniki takie jak: estry cholesterolu, fitoceramidy, skwalan. Taką maskę warto nałożyć na całą noc lub kilka godzin w ciągu dnia, stosując dodatkowo foliowe rękawiczki. Stworzona w ten sposób okluzja ułatwi penetrację w głąb naskórka składników aktywnych.
Istotna jest również odpowiednio zbilansowana dieta, bogata w produkty dostarczające potrzebnych skórze witamin, minerałów i NNKT. W okresie zimy w naszych posiłkach nie powinno zabraknąć warzyw, owoców, orzechów, olei roślinnych, pestek dyni, słonecznika, ryb.
Łuszczyca jest schorzeniem uwarunkowanym genetycznie. Zmiany na skórze mogą być wywołane przez ostre i przewlekłe infekcje (zęby, migdałki), sytuacje stresowe, niektóre leki, a także mechaniczne uszkodzenie naskórka np. przy czesaniu. Zmiany nie są zakaźne, można korzystać z wizyt u fryzjera. Lokalizacja zmian na skórze głowy, a także na czole czy za uszami, a więc w miejscach widocznych, często stanowi duży problem i brak akceptacji swojego wizerunku.
Obraz kliniczny łuszczycy skóry głowy
Łuszczyca zajmuje skórę owłosioną głowy, także uszy, czoło. Zmiany mogą być bardzo niewielkie, prawie niewidoczne lub nasilone, zajmujące nawet całą głowę. Choroba przez wiele lat może mieć bardzo łagodny charakter i objawiać się jedynie niezbyt nasilonym złuszczaniem, zaczerwienieniem niewielkich powierzchni skóry głowy. Niekiedy zmianom towarzyszy świąd, czy drobne łuski przypominające łupież. Zmiany bardziej nasilone, są zazwyczaj koloru czerwonego, pokryte srebrzystą łuską, czasami ściśle przylegającą. Więcej o łuszczycy, jej objawach i przyczynach możecie przeczytać w tym artykule.
Cechy skóry głowy u osób z łuszczycą
Skóra wykazuje znaczną suchość. Jest wrażliwa, delikatna, łatwiej ulega podrażnieniu. U chorych z aktywną łuszczycą obserwuje się objaw Koebnera, czyli pojawienie się nowych zmian łuszczycowych w miejscu uszkodzenia naskórka. Skóra głowy jest szczególnie narażona na urazy w trakcie czesania. Także różne ozdoby jak spinki, klamry mogą uszkadzać delikatną skórę. Sucha skóra głowy swędzi, co powoduje odruch drapania. Pojawiają się małe ranki (nadżerki) i może dochodzić do stanu zapalnego. Niekiedy pacjenci próbują zbyt „agresywnie” usuwać łuski ze skóry głowy, co sprzyja pojawieniu się nowych zmian (objaw Koebnera).
Ponieważ w łuszczycy występuje zwiększona wrażliwość skóry na różne bodźce chemiczne, należy ostrożnie wykonywać zabiegi farbowania włosów. Nieprawidłowa pielęgnacja skóry, czy stosowane kosmetyki, a także warunki pracy (np. konieczność noszenia nakrycia głowy, brak możliwości pielęgnacji) może nasilać dyskomfort. Pojawia się świąd i pieczenie. Leczenie łuszczycy skóry głowy jest uzależnione od obrazu klinicznego. Uzupełnieniem będzie odpowiednio dobrana pielęgnacja. Ulgę przynoszą preparaty poprawiające właściwości ochronne naskórka, łagodzące, zmniejszające nasilone rogowacenie.
Jak pielęgnować?
Pacjenci chorujący na łuszczycę mają suchą skórę głowy, wymagającą odpowiedniej pielęgnacji. Należy stosować delikatne preparaty hipoalergiczne, bezzapachowe, zawierające składniki łagodzące i przeciwzapalne (alantoina, d-pantenol, galusan epigallokatechiny, kudzu), nawilżające (witamina E, witamina B3, melisa lekarska, estry oliwy z oliwek, estry poliglicerolu i soli pca), przeciwświądowe, wspomagające naturalny mikrobiom skóry (probiotyki, prebiotyki), zmniejszające nadmierne rogowacenie (mocznik), poprawiające kondycję włosów (proteiny jedwabiu). Najczęściej poleca się specjalne szampony, peelingi, ekstrakty, maski. Przed ich wyborem warto skorzystać z konsultacji i porady specjalisty. Można także wspomóc skórę zabiegami trychologicznymi, które pomogą usunąć masy rogowe, zadbają o prawidłowy poziom nawilżenia skóry i jej równowagę. Przed zabiegiem wykonywana jest ocena stanu skóry i włosów przy użyciu trichoskopu. Istotne znaczenie ma również odpowiednio dobrana, regularna pielęgnacja domowa.
Prawidłowa pielęgnacja skóry głowy w łuszczycy, często jest pomocna w uzyskaniu lepszego wyglądu i samopoczucia.
Łuszczyca jest jedną z najczęstszych chorób zapalnych skóry. Ma przewlekły, nawrotowy charakter. Chorują zarówno mężczyźni, jaki i kobiety. Schorzenie nie jest zakaźne. Podkreśla się genetyczne uwarunkowanie choroby, a czynnikami prowokującymi pojawienie się zmian skórnych są ostre i przewlekłe infekcje, niektóre leki, stres, mechaniczne uszkodzenie naskórka.
Obraz kliniczny łuszczycy
Łuszczyca zajmuje zazwyczaj łokcie, kolana, skórę owłosioną głowy i paznokcie. Zmiany mogą być bardzo niewielkie lub nasilone, zajmujące nawet całe ciało. Wykwity są zazwyczaj plackowate koloru czerwonego, pokryte srebrzystą łuską. Odnowa naskórka w łuszczycy jest skrócona do około 3 dni, natomiast u osób zdrowych wynosi około 28 dni. U osób z łuszczycą w warstwie rogowej obecne są resztkowe jądra komórkowe, brak jest warstwy ziarnistej. Istotną rolę w patogenezie zmian odgrywają zjawiska immunologiczne i zmiany naczyniowe.
Cechy skóry u osób z łuszczycą
Skóra wykazuje znaczną suchość, jest wrażliwa na różne bodźce mechaniczne i chemiczne. U chorych z aktywną łuszczycą obserwuje się objaw Koebnera, czyli pojawienie się nowych zmian łuszczycowych w miejscu uszkodzenia naskórka. Zmiany łuszczycowe mogą być wywołane np. peelingiem, tatuażem, zabiegami inwazyjnymi przebiegającymi z przerwaniem ciągłości naskórka. Także zbyt intensywna ekspozycja na słońce może sprowokować wysiew zmian skórnych. Choć wielu pacjentów z łuszczycą obserwuje poprawę lub ustąpienie zmian skórnych po opalaniu się.
Uszkodzenie bariery
Obniżona funkcja ochronna naskórka, wzrost przeznaskórkowej utraty wody (TEWL) prowadzi do suchości skóry. Skóra sucha może dotyczyć całego ciała, jest cienka, niekiedy zaczerwieniona. Również stosowane miejscowo leki mogą podrażniać skórę. W delikatnych okolicach ciała skóra staje się mało elastyczna, napięta, daje uczucie ściągania. Nieprawidłowa pielęgnacja skóry, niekorzystne czynniki środowiska zewnętrznego, drażnienie ubraniem, zmniejszona wilgotność powietrza (np. okres grzewczy) nasilają dyskomfort skóry, pojawia się świąd i pieczenie. Ulgę przynoszą preparaty poprawiające właściwości ochronne naskórka.
Łuszczyca skóry – pielęgnacja
Pacjenci chorujący na łuszczycę mają suchą skórę wymagającą odpowiedniej pielęgnacji. Należy stosować łagodne preparaty hipoalergiczne, bezzapachowe, gdyż częściej może dochodzić do zmian alergicznych. Walka z suchością skóry to przede wszystkim odbudowa i wzmocnienie bariery naskórkowej, uzupełnienie lipidów, zmniejszenie przeznaskórkowej utraty wody, a tym samym lepsza elastyczność, poprawa wyglądu skóry i zmniejszenie świądu. Istotne znaczenie ma systematyczna pielęgnacja skóry, dobrana indywidualnie. Niekiedy może być wystarczającą formą przywrócenia funkcji ochronnej naskórka.
W pielęgnacji stosowane są emolienty o właściwościach nawilżających, natłuszczających i uelastyczniających skórę, zmniejszających podrażnienia. By poprawić nawilżenie można wykorzystać efekt okluzji (wazelina, parafina, woski, fosfolipidy), a także składniki aktywne wiążące wodę w naskórku (kwas hialuronowy, ektoina). Istotne jest również uzupełnienie niedoborów lipidowych, poprzez stosowanie preparatów zawierających ceramidy, estry cholesterolu, skwalan. Korzystnie działają preparaty z mocznikiem, a także substancje łagodzące podrażnienia (d-pantenol, alantoina, galusan epigallokatechiny, owies koloidalny). Ulgę przynoszą także preparaty zawierające oleje (olej z kiełków pszenicy, kokosowy, migdałowy) oraz masło shea. Do mycia skóry u osób z łuszczycą należy zaproponować bezzapachowe, łagodne preparaty, nie naruszające bariery ochronnej skóry. Zalecane jest stosowanie kosmetyków pielęgnacyjnych kilka razy dziennie lub w zależności od potrzeb. Systematyczna pielęgnacja poprawia barierę ochronna naskórka, zmniejsza suchość skóry, łagodzi podrażnienia.
Lato, słońce, wypoczynek, spotkania w gronie rodzinnym czy wśród przyjaciół, nie zawsze sprzyjają prawidłowej ochronie skóry przed promieniowaniem słonecznym. Większość z nas chce uzyskać piękną opaleniznę. Jednak u osób z jasną karnacja będzie to niemal niemożliwe, a u niektórych mogą pojawić się brunatne plamy i nierównomierny koloryt skóry. Te zmiany, to przebarwienia związane z ekspozycją i często niedostateczną ochroną przed promieniowaniem UV. Jak zatem „usunąć” niechciane przebarwienia na skórze, będące pozostałością lata?
Jak wyglądają przebarwienia?
Przebarwienia na skórze występują najczęściej w okolicach ciała eksponowanych na słońce. A więc na twarzy (czoło, policzki, nos), na szyi (szczególnie boczne powierzchnie szyi, a nieco mniej pod brodą). Kolejną lokalizacją jest dekolt, barki, górna część pleców i grzbiety rąk. Niestety przebarwienia na skórze dodają lat i wymagają specjalistycznej pielęgnacji, by je rozjaśnić. Przebarwienia są zazwyczaj koloru żółtawego ,przechodzącego w różne odcienie brązu. Mogą być kilkumilimetrowe, większe do około 1 cm, o nierównych granicach, pojedyncze, ale zazwyczaj liczne.
Jak działają kremy „wybielające” przebarwienia?
Po okresie letnim warto skorzystać z profesjonalnych zabiegów w gabinetach kosmetycznych, a następnie kontynuować kurację w domu. Najlepsze efekty uzyskujemy w przypadku przebarwień naskórkowych, czyli powierzchownych, związanych z nagromadzeniem barwnika w naskórku. Istotne znaczenie ma redukcja bodźców stymulujących melanocyty, ochrona przed UV, złuszczenie naskórka i przyśpieszenie jego odnowy. Korzystne połączenia to preparaty hamujące melanogenezę (zmniejszające wytwarzanie barwnika) oraz preparaty złuszczające, powodujące eliminację komórek obładowanych pigmentem. Usunięcie powierzchownych warstw stymuluje naskórek do odnowy, zwiększa możliwość przenikania składników rozjaśniających.
Jakie są metody usuwania przebarwień?
W walce z przebarwieniami można wykorzystać: mikrodermabrazję, czyli mechaniczne usunięcie powierzchownych warstw naskórka (diamentową – za pomocą aparatury wyposażonej w tarcze ścierne, korundową z zastosowaniem kryształów tlenku glinu, oksydermabrazję – najdelikatniejszą, gdzie czynnikiem złuszczającym jest aplikowany pod ciśnieniem strumień soli fizjologicznej), złuszczanie chemicznie – peelingi, a także laser i nielaserowe źródła światła.
Substancje czynne „rozjaśniające” przebarwienia?
W celu rozjaśnienia przebarwień stosowane są retinoidy, kwas azelainowy, kwas kojowy, alfa-hydroksykwasy (glikolowy, migdałowy, mlekowy), beta-hydroksykwasy (kwas salicylowy), alfa-ketokwasy (kwas pirogronowy), poli-hydroksykwasy (glukonolakton) czy kwas fitowy. Kremy na przebarwienia na twarzy zawierają często także arbutynę, amid kwasu nikotynowego, glabrydynę (z kłączy lukrecji), ekstrakt z morwy białej, tarczycy bajkalskiej. Substancje te wpływają na produkcję barwnika w skórze lub jego transport do otaczających keratynocytów, co ma znaczenie dla wyrównania kolorytu cery. Powszechnie wykorzystywane są również kremy z witaminą C na przebarwienia.
Najlepsze efekty rozjaśniania przebarwień uzyskuję się łącząc różne metody. Istotne znaczenie ma profilaktyka, ochrona przed promieniowaniem słonecznym – kremy z wysokim filtrem, osłonięcie skóry ubraniem. Ważne jest również sprawdzanie, czy zażywane leki nie są światłouczulające. Nie należy także korzystać z łóżek opalających.
Lato
to czas wyjazdów, wypoczynku, a także ekspozycji na słońce, kąpieli w morzu,
jeziorze, rzece czy w basenie. Część osób zauważa, iż po lecie skóra jest
bardziej sucha, czasami nieco łuszcząca się. Należy więc wzmocnić barierę
skórno-naskórkową, zapobiec utracie cennych składników i wody z głębszych
warstw naskórka i skóry właściwej.
Co
nasila suchość skóry?
Suchość skóry może być następstwem ekspozycji na słońce, wodę, czy niedostatecznej pielęgnacji. Sucha skóra wiąże się z uszkodzeniem warstwy rogowej, ze znaczną utratą wody, a także niedoborami lipidów. Jednocześnie suchość skóry może nasilać się z wiekiem, różnymi schorzeniami ogólnoustrojowymi, czy przyjmowanymi lekami.
Jakie okolice ciała najczęściej wykazują suchość?
Skóra sucha może dotyczyć całego ciała, ale głównie okolic eksponowanych na słońce, wiatr, wodę… Duży problem stanowi sucha skóra twarzy i szyi. Szczególnie narażona jest bardzo cienka skóra powiek górnych i dolnych oraz szyi. Na skórze suchej szybciej zauważalne są zmarszczki. Skóra sucha może dawać odczucie świądu, ścigania, jest mniej odporna na różne niekorzystne czynniki, może ulegać zaczerwienieniu. Nadmierną suchość skóry obserwujemy także na dłoniach (częste mycie, dezynfekcja) i na stopach. W okresie wakacyjnym, chodzimy zdecydowanie częściej, też boso, po piasku, trawie, a jeśli w obuwiu to nie zawsze zakładamy skarpety. Skóra stóp może więc tworzyć ochronną grubszą warstwę rogową, chroniąca przed mikrourazami.
Co robić, by poprawić kondycję suchej skóry?
Skóra sucha ma uszkodzoną i obniżoną funkcję ochronną warstwy rogowej naskórka, wzrasta przeznaskórkowa utrata wody (TEWL), a ulgę przynoszą preparaty zwiększające właściwości ochronne naskórka. Poprawa kondycji skóry to przede wszystkim odbudowa i wzmocnienie uszkodzonej bariery naskórkowej, uzupełnienie lipidów, zmniejszenie utraty przeznaskórkowej wody, a tym samym wzrost elastyczności. Systematyczna pielęgnacja skóry, dobrana indywidualnie, na określone okolice ciała, niekiedy może wystarczyć do przywrócenia funkcji ochronnej naskórka. Istotne znaczenie ma prawidłowe mycie skóry suchej (delikatne preparaty, bezzapachowe, także bez konieczności używania wody) i ochrona przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi (UV).
Składniki aktywne dla skóry suchej
W pielęgnacji skóry suchej stosuje się emolienty o właściwościach nawilżających, natłuszczających i uelastyczniających skórę. Wykorzystywany jest także efekt okluzji (estry cholesterolu, olej kokosowy, masło shea, olej makadamia) co zapobiega odparowaniu wody. W celu zatrzymania wody w naskórku polecane są preparaty zawierające mocznik, kwas hialuronowy, glicerynę. Każda okolica ciała wymaga dedykowanej pielęgnacji. W preparatach stosowanych na skórę wokół oczu warto szukać składników odżywczych, lekko natłuszczających, jak: olej buriti, abisyński, witamina E. Skóra w tej okolicy wytwarza bowiem niewielkie ilości ochronnego sebum. Do skóry stóp sprawdzą się preparaty zmiękczające i lekko złuszczające z mocznikiem i kwasem migdałowym, które zmniejszą nadmiernie pogrubiałą warstwę rogową naskórka. Kremy do rąk powinny intensywnie nawilżać, ale jednocześnie nie pozostawiać tłustej warstwy na skórze. Mogą zawierać np. aloes, lekkie emolienty czy szybkoschnące oleje. Do skóry twarzy i szyi polecane są kosmetyki ze składnikami zatrzymującymi wodę w naskórku i zapobiegającymi jej odparowaniu np. kwas hialuronowy, ektoina, trehaloza.
Skóra
prawidłowo pielęgnowana, nawilżona odzyskuje lepszy wygląd, jest gładsza,
zmarszczki ulegają spłyceniu, zmniejsza się uczucie świądu, ściągania i
napięcia.
