Na ludzkiej skórze bytują miliony mikroorganizmów określanych wspólnym mianem mikrobiomu. Stanowi on pierwszą linię obrony przed patogenami i niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi, a także pomaga zachować odpowiednie pH skóry.
Prawidłowe funkcjonowanie mikrobiomu jest niezbędne dla utrzymania zdrowej skóry, a wszelkie zaburzenia jego równowagi mogą prowadzić do pogorszenia się jej stanu i skutkować wystąpieniem podrażnień, suchości, zmian trądzikowych, a nawet oznak przyspieszonego starzenia.
Co to są postbiotyki?
Postbiotyki to otrzymywane mikrobiologicznie składniki pozyskiwane z nieżywych mikroorganizmów bądź ich metabolitów, które wykazują korzystny wpływ na organizm, w tym także skórę. Efekt ich działania jest podobny do probiotyków.
W przeciwieństwie do probiotyków, które są żywymi mikroorganizmami, postbiotyki są nieożywione, ale zachowują swoją aktywność biologiczną. W praktyce oznacza to, że postbiotyki są bardziej stabilne, nie wymagają specjalnych warunków i są łatwiejsze w recepturowaniu a jedocześnie posiadają korzystne oddziaływanie na skórę.
Podział postbiotyków
Wśród postbiotyków możemy wyróżnić (przykłady postbiotyków):
produkty powstałe w wyniku fermentacji przeprowadzanej przez bakterie (zwykle z rodzaju Lactobacillus lub Bifidobacterium) czy drożdże. Otrzymane w rezultacie tego procesu metabolity, takie jak kwas mlekowy czy peptydy zapewniają skórze odpowiedni poziom nawilżenia, uelastyczniają ją i poprawiają jej ogólną kondycję. Przykładami fermentów o działaniu postbiotycznym są Bacillus Ferment Filtrate Extract oraz Saccharomyces Ferment Filtrate,
lizaty bakteryjne – produkty uwalniane w wyniku rozpadu komórek bakteryjnych, w skład których wchodzą fragmenty ścian komórkowych, peptydy np. bakteriocyny czy polisacharydy. Składniki te łagodzą podrażnienia i działają regenerująco. Przykładami lizatów bakteryjnych są Bifida Ferment Lysate i Lactobacillus Ferment Lysate,
oczyszczone metabolity bakteryjne – produkty wydzielane przez bakterie, w tym: kwasy organiczne (np. kwas mlekowy), peptydy (np. Sh-Oligopeptide-1, Acetyl Hexapeptide-8, Palmitoyl-Pantapeptide-4, kwas poliglutaminowy), enzymy (peroksydaza, dysmutaza ponadtlenkowa, proteazy), polisacharydy (cyklodekstryny, egzopolisacharydy),
rozfragmentowane komórki bakteryjne – fragmenty ścian komórkowych (liposacharydy, peptydoglikany) i cytoplazmy.
Działanie postbiotyków
W ostatnich latach zaobserwowano znaczny wzrost zainteresowania postbiotykami w branży kosmetycznej. Są one coraz częściej wykorzystywanymi surowcami w kosmetykach ze względu na szereg korzystnych właściwości:
wzmacniają barierę hydrolipidową skóry – wspierają produkcję ceramidów, lipidów i naturalnego czynnika nawilżającego (NMF), co ma wpływ na lepsze nawilżenie i mniejszą skłonność do podrażnień,
wspierają naturalny mikrobiom skóry – ograniczają nadmierny wzrost mikroorganizmów patogennych i pomagają zachować równowagę mikrobiologiczną,
łagodzą podrażnienia – wykazują właściwości przeciwzapalne, kojące i ochronne, co szczególnie pożądane jest w przypadku skóry trądzikowej, wrażliwej, podrażnionej czy w przebiegu takich schorzeń jak AZS,
regenerują skórę – stymulują procesy naprawcze i odnowy komórkowej, przez co skóra szybciej się regeneruje.
Dla kogo przeznaczone są kosmetyki z postbiotykami?
Kosmetyki z postbiotykami dobrze sprawdzą się dla każdego rodzaju cery, ale szczególnie polecane są w przypadku:
skóry suchej i odwodnionej,
cery wrażliwej i nadreaktywnej,
zaburzonej bariery hydrolipidowej,
trądziku (młodzieńczego i dorosłego),
skóry po intensywnych kuracjach z wykorzystaniem retinoidów, kwasów czy innych zabiegów estetycznych.
Postbiotyki w pielęgnacji
W okresie okołomenopauzalnym postbiotyki mogą być szczególnie wartościowym wsparciem dla skóry, ponieważ w tym czasie często staje się ona cieńsza, bardziej sucha, reaktywna i podatna na podrażnienia. Zmiany hormonalne wpływają również na mikrobiom skóry — jego różnorodność i stabilność mogą się obniżać.
Łagodzące serum przeciw zaczerwienieniom z linii More Than Pause stworzyliśmy z myślą o wymagającej cerze kobiet w okresie okołomenopauzalnym. Preparat zawiera unikalny postbiotyk pozyskiwany przy udziale bakterii z rodzaju Baciullus velezensis wyizolowanych z liści hyzopu lekarskiego (Hissopus officinalis). Składnik ten silnie regeneruje skórę, zmniejsza produkcję sebum, ogranicza skłonność do powstawania trądziku, łagodzi podrażnienia, wyrównuje koloryt cery, a także chroni przed powstawaniem przyspieszonych oznak starzenia.
Dzięki swojej stabilności i delikatności postbiotyki dobrze sprawdzają się w codziennej pielęgnacji każdego rodzaju skóry, także tej w okresie okołomenopauzalnym. Stanowią cenny składnik kosmetyków łagodzących, nawilżających i wzmacniających.
Miedź od wieków budzi zainteresowanie ze względu na swoje niezwykłe właściwości prozdrowotne i regenerujące. Już w starożytnym Egipcie wykorzystywano ją do pielęgnacji i leczenia ran. Natomiast greccy lekarze stosowali związki miedzi w terapii problemów skórnych. Dziś, dzięki postępowi w kosmetologii i biotechnologii, ten cenny składnik powraca jako substancja aktywna w kosmetykach.
Miedź – co o niej wiemy?
Miedź (Cu) jest niezbędnym pierwiastkiem śladowym, naturalnie występującym w ludzkim organizmie. Bierze udział w licznych procesach metabolicznych – m.in. w syntezie kolagenu, elastyny i melaniny – które decydują o jędrności, elastyczności i równomiernym kolorycie skóry. Z wiekiem ilość dostępnej miedzi w tkankach maleje, co prowadzi do spowolnienia procesów naprawczych oraz utraty gęstości i blasku skóry.
Nowoczesne kosmetyki z dodatkiem miedzi wspierają naturalne procesy regeneracyjne, stymulują produkcję kolagenu i elastyny, a jednocześnie chronią przed stresem oksydacyjnym i negatywnym wpływem czynników środowiskowych. Właśnie dlatego miedź coraz częściej określana jest jako pierwiastek młodości.
Miedź w kosmetykach
Dzięki szerokiemu spektrum działania związków miedzi, składnik ten zyskał stałe miejsce zarówno w profesjonalnej pielęgnacji w gabinetach kosmetycznych, jak i w produktach do pielęgnacji domowej.
Mechanizm działania miedzi i jej wpływ na skórę obejmuje:
stymulacja produkcji kolagenu i elastyny – miedź jest kofaktorem enzymów, które uczestniczą w procesie tworzenia i usieciowienia włókien kolagenowych. Regularne dostarczanie miedzi wspiera zachowanie jędrności, gęstości i elastyczności skóry, przyczyniając się do spłycenia zmarszczek i poprawy konturu twarzy,
wspomaganie procesów regeneracyjnych – jony miedzi aktywują proliferację keratynocytów i fibroblastów, co przyspiesza odnowę komórkową i gojenie uszkodzeń naskórka. Dzięki temu preparaty z miedzią są chętnie stosowane po różnych zabiegach kosmetologicznych,
działanie przeciwzapalne i antybakteryjne – miedź wykazuje naturalne właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Hamuje namnażanie bakterii, grzybów i wirusów, dlatego znajduje zastosowanie w pielęgnacji skóry problematycznej, trądzikowej i podrażnionej,
silna ochrona antyoksydacyjna – miedź stanowi integralny składnik enzymu dysmutazy ponadtlenkowej (SOD), jednego z najsilniejszych endogennych antyoksydantów. Neutralizuje wolne rodniki, chroniąc komórki skóry przed stresem oksydacyjnym, fotostarzeniem i degradacją włókien podporowych.
Formy miedzi stosowane w kosmetykach
W preparatach kosmetycznych miedź występuje w różnych, starannie opracowanych formach:
peptydy miedziowe (GHK-Cu) – biologicznie aktywna i najlepiej przyswajalna forma miedzi, stymulująca odnowę komórkową,
glukonian miedzi – łagodna, dobrze tolerowana sól organiczna, stosowana m.in. w produktach o działaniu przeciwtrądzikowym i regenerującym,
siarczan miedzi – składnik preparatów oczyszczających i antyseptycznych.
Zastosowanie kosmetyków z miedzią
Kosmetyki zawierające miedź polecane są w szczególności dla:
skóry dojrzałej, z oznakami utraty jędrności i elastyczności,
skóry wymagającej regeneracji po zabiegach kosmetologicznych,
cery trądzikowej i problematycznej,
skóry narażonej na działanie promieniowania UV, stresu oksydacyjnego i zanieczyszczeń środowiska.
Dzięki wielokierunkowemu działaniu, preparaty z miedzią sprawdzają się zarówno w pielęgnacji domowej, jak i profesjonalnej – jako element terapii wspierającej regenerację i rewitalizację skóry.
Miedź to wyjątkowy pierwiastek, który łączy tradycję naturalnej pielęgnacji z osiągnięciami współczesnej nauki. Jej zdolność do stymulowania procesów odnowy, wzmacniania struktury skóry i ochrony przed starzeniem sprawia, że stanowi ona jeden z najbardziej wartościowych składników aktywnych we współczesnej kosmetologii.
Dla profesjonalistów branży beauty miedź jest nie tylko trendem, ale także realnym wsparciem w pielęgnacji wymagającej skóry – po zabiegach, w terapiach anti-aging oraz w pielęgnacji problematycznej cery. To pierwiastek, który pozwala skórze szybciej się regenerować, odzyskać blask i utrzymać promienny, młodzieńczy wygląd.
Menopauza to termin określający ostatnią miesiączkę w życiu kobiety, po której przez kolejne 12 miesięcy nie występuje już krwawienie miesiączkowe. Okres poprzedzający menopauzę nazywany jest premenopauzą, natomiast czas po jej wystąpieniu – postmenopauzą. Wszystkie te etapy składają się na tzw. okres okołomenopauzalny, który występuje najczęściej między 45 a 55 rokiem życia.
Czas ten charakteryzuje się szeregiem zmian zachodzących w organizmie kobiety, spowodowanych spadkiem poziomu hormonów płciowych, szczególnie estrogenów.
Okres okołomenopauzalny – zmiany w skórze
Skóra w okresie okołomenopauzalnym wymaga większej czułości i opieki. Przez spadek estrogenów maleje produkcja kolagenu i elastyny, zmniejsza się zawartość kwasu hialuronowego oraz ceramidów, czyli wszystkich podstawowych składników budujących skórę. W efekcie staje się ona bardziej wiotka, mniej elastyczna i jędrna, pogłębiają się zmarszczki. Przez słabszą regenerację oraz ścieńczenie naskórka łatwiej występują podrażnienia, a także wolniej goją się rany. W wyniku osłabienia struktury tkanek oraz zmiany w funkcjonowaniu gruczołów łojowych skóra może stać się bardzo sucha i swędząca lub wręcz odwrotnie – tłusta i skłonna do zmian trądzikopodobnych. Dodatkowo zmiany hormonalne zachodzące w organizmie kobiety powodują zaburzenia rozkładu melaniny – naturalnego barwnika skóry, czego efektem mogą być przebarwienia np. plamy starcze, melazma czy przebarwienia pozapalne.
Składniki kosmetyków szczególnie korzystne w okresie okołomenopauzalnym
Skóra w okresie okołomenopauzalnym wymaga pielęgnacji odpowiednio dobranej do jej indywidualnych potrzeb. Składniki, których warto szukać w kosmetykach do skór dojrzałych możemy podzielić na grupy:
Składniki przeciwstarzeniowe
W czasie menopauzy skóra traci część swojej naturalnej sprężystości i gęstości. Dlatego tak ważne jest, by sięgać po kosmetyki zawierające składniki, które wspierają produkcję kolagenu i elastyny, przywracając skórze jędrność i młodzieńczy wygląd, takie jak:
kompleks Estrifemme – będący naturalnym źródłem fitoestrogenów, wspiera równowagę skóry w okresie zmian hormonalnych, ujędrnia, przywraca naturalny owal twarzy, poprawia elastyczność, redukuje widoczność zmarszczek oraz naczynek, chroni przed stresem oksydacyjnym i skutkami procesu glikacji,
peptydy biomimetyczne – stymulują syntezę kolagenu i elastyny, poprawiają nawilżenie oraz przyspieszają regenerację skóry,
ekstrakt z czerwonych alg morskich – posiada szereg właściwości pielęgnacyjnych m.in. redukuje widoczność zmarszczek, wykazuje działanie ujędrniające – liftingujące, silnie nawilża, działa antyoksydacyjnie.
Antyoksydanty
W okresie okołomenopauzalnym spada poziom estrogenów, które mają działanie ochronne dla skóry. W efekcie tego staje się ona bardziej podatna na działanie wolnych rodników (powstających m.in. pod wpływem promieniowania UV, zanieczyszczeń). Antyoksydanty neutralizują wolne rodniki, chroniąc komórki skóry przed uszkodzeniami i spowolnieniem procesów starzenia, dlatego warto sięgać po kosmetyki je zawierające. Do antyoksydantów zaliczmy m.in.:
witaminę C – powszechnie znany, silny przeciwutleniacz, rozjaśnia przebarwienia, nadaje skórze blask, oddziałuje na stabilizację włókien kolagenu,
ekstrakt z lukrecji – działa jako silny antyoksydant, chroniąc skórę przed stresem oksydacyjnym i szkodliwym wpływem wolnych rodników, wyrównuje koloryt cery.
Kwasy
Zastosowanie kwasów w pielęgnacji skóry w okresie okołomenopauzalnym pozwala zintensyfikować procesy regeneracyjne naskórka, pobudzić fibroblasty do produkcji włókien podporowych oraz zwiększyć poziom nawilżenia skóry. Dodatkowo kwasy pomagają wyrównać koloryt, rozjaśnić przebarwienia i zwiększyć skuteczność działania innych substancji aktywnych, co czyni je istotnym elementem pielęgnacji. Przykładami takich substancji są:
kwas migdałowy – dzięki swojej dużej cząsteczce wolniej penetruje naskórek, co skutkuje efektywnym złuszczaniem bez podrażnień. Co więcej, reguluje wydzielanie sebum i zmniejsza skłonność do powstawania niedoskonałości,
kwas laktobionowy – delikatnie usuwa martwe komórki naskórka, jednoczenie go zmiękczając i nawilżając, działa łagodząco i antyoksydacyjnie, regeneruje, wzmacnia barierę skórną, redukuje widoczność zmarszczek, poprawia jędrność i elastyczność skóry,
glukonolakton – zaliczany do polihydroksykwasów, łagodnie złuszcza martwy naskórek, dodatkowo działa antyoksydacyjnie, przeciwstarzeniowo, łagodzi podrażnienia, nawilża.
Składniki regenerujące i nawilżające
W pielęgnacji skóry w okresie menopauzy kluczowe jest połączenie składników regenerujących, które wspierają odbudowę struktur skóry, oraz nawilżających, które przywracają jej miękkość i komfort. Tylko taka kompleksowa pielęgnacja zapewnia skórze promienny wygląd mimo zmian hormonalnych. Wśród takich składników możemy wyróżnić:
kompleks lipidów – pomaga wzmocnić naturalną barierę ochronną naskórka, zmniejszając tym samym nadmierną transepidermalną utratę wody,
mineralny ekstrakt z alg wapiennych – dzięki zawartości hydrokoloidowej matrycy z amylopektyny ryżowej i ekstraktu z wodorostów kompleks ten zapewnia natychmiastowe i długotrwałe nawilżenie, wzmacnia barierę naskórkową i wygładza skórę,
ceramidy – składnik naturalnie budujący skórę, przyczyniaj się do silnej regeneracji naskórka, łagodzenia podrażnień,
ektoina – substancja silnie nawilżająca, która dodatkowo ogranicza negatywny wpływ na komórki skóry czynników zewnętrznych.
Menopauza wiąże się z wieloma zmianami w organizmie kobiety, które są również widoczne na skórze. W naszej najnowszej linii More Than Pause zawarliśmy starannie dobrane składniki, które odpowiadają na potrzeby skóry w okresie okołomenopauzalnym. To ukierunkowana pielęgnacja, która pomaga przywrócić komfort, jędrność i dobrą kondycję dojrzałej cerze.
NMF (Natural Moisturizing Factor), czyli Naturalny Czynnik Nawilżający to złożony kompleks niskocząsteczkowych substancji higroskopijnych naturalnie występujących w warstwie rogowej naskórka (stratum corneum). Jego głównym zadaniem jest utrzymanie prawidłowej równowagi wodnej w skórze. W skład tego kompleksu wchodzą aminokwasy oraz ich pochodne, mocznik, mleczany, cukry oraz sole mineralne.
Naturalny Czynnik Nawilżający dzięki zdolności do wiązania i zatrzymywania wody w naskórku:
odpowiada za odpowiednie nawilżenie naskórka,
wpływa na elastyczność oraz gładkość skóry,
oddziałuje na prawidłowe funkcjonowanie bariery naskórkowej,
chroni przed nadmierną transepidermalną utratą wody – TEWL.
Mechanizmy wspierania Naturalnego Czynnika Nawilżającego w skórze
Poziom NMF może spadać z wiekiem, jak również w wyniku działania silnych detergentów, czynników środowiskowych czy pod wpływem różnych chorób skóry, jak np. atopowe zapalenie skóry. Skutkiem zmniejszenia zawartości NMF w naskórku jest pogorszenie kondycji skóry, pojawienie się szorstkości i suchości oraz zwiększonej podatności na podrażnienia.
Zmianom tym można jednak przeciwdziałać poprzez zastosowanie odpowiednich produktów kosmetycznych, które mogą dwukierunkowo wspierać NMF:
poprzez dostarczenie składników uzupełniających ubytki w NMF,
poprzez stymulację skóry do syntezowania składników NMF.
Składniki aktywne oddziałujące na NMF
Wśród składników uzupełniających ubytki Naturalnego Czynnika Nawilżającego wyróżniamy:
mocznik – stanowi jeden z głównych składników Naturalnego Czynnika Nawilżającego. W niskich stężeniach do 10% działa jako silny humektant, a więc przyciąga i zatrzymuje wodę w naskórku, zapewniając mu odpowiednie nawilżenie,
aminokwasy (alanina, glicyna, arginina, seryna) – działają synergistycznie jako składniki NMF. Podobnie jak mocznik wiążą wodę, ale również regulują pH, wspierają barierę naskórkową i wpływają na procesy regeneracyjne skóry. Dzięki temu skóra zachowuje swoją elastyczność, gładkość oraz odporność na czynniki zewnętrzne,
PCA i jego sole – są jednymi z najsilniejszych humektantów. Wykazują działanie podobne do aminokwasów,
kwas mlekowy i jego sole – to higroskopijne składniki wspierające naturalną zdolność skóry do utrzymania równowagi wodnej. Kwas mlekowy w małych stężeniach wpływa również na aktywność enzymów proteolitycznych, które regulują złuszczanie i odnowę skóry. Dzięki temu warstwa rogowa ma odpowiednią grubość i strukturę, co warunkuje prawidłową zdolność do wiązania wody,
cukry i ich pochodne (trehaloza, fruktoza, glukoza i glicerol) pełnią funkcję humektantów i osmolitów – nie tylko wiążą i zatrzymują wodę w naskórku, ale także regulują ciśnienie osmotyczne w keratynocytach, chroniąc je przed odwodnieniem.
Składniki aktywne stymulujące skórę do syntetyzowania związków Naturalnego Czynnika Nawilżającego to:
PRO-NMF complex – to składnik aktywny, który działa wielopoziomowo, zwiększając zawartość NMF w naskórku poprzez stymulację powstawania jego prekursorów oraz aktywności enzymów przekształcających je w składniki NMF. Ponadto zwiększa zawartość glicerolu w skórze, który wiąże i zatrzymuję wodę w naskórku, zapewniając odpowiednie nawilżenia warstwy rogowej.
Dzięki stymulacji produkcji Naturalnego Czynnika Nawilżającego PRO-NMF complex wspiera także wzmocnienie otoczki komórek naskórka oraz syntezę lipidów międzykomórkowych, takich jak ceramidy czy cholesterol. W efekcie przyczynia się do poprawy funkcji bariery naskórkowej i zwiększenia odporności skóry na czynniki zewnętrzne.
Składniki wspierające NMF w naszych produktach
Naturalny Czynnik Nawilżający i prawidłowa bariera ochronna skóry to klucz do jej dobrej kondycji i promiennego wyglądu. Dlatego stworzyliśmy linię MORE THAN MOIST – nowoczesne formuły, które otulają skórę intensywną dawką nawilżenia. Produkty zawierają innowacyjny surowiec PRO-NMF complex, który wspiera naturalne mechanizmy utrzymywania wody w skórze i wzmacnia jej barierę ochronną.
Emolienty są jednym z trzech głównych filarów pielęgnacji włosów, obok humektantów i protein (równowaga PEH). Są to składniki natłuszczające, które w kosmetykach do włosów pełnią głównie funkcję ochronną i wygładzającą.
Jak działają emolienty?
Emolienty tworzą warstwę ochronną na włosach, otaczają włos cienką warstwą lipidową (tłuszczową), która: zapobiega odparowywaniu wody, chroni przed czynnikami zewnętrznymi (wiatr, mróz, promienie UV) i zabezpiecza przed uszkodzeniami mechanicznymi (np. podczas czesania). Dodatkowo wygładzają łuski włosa, dzięki czemu włosy stają się gładsze w dotyku, mniej podatne na puszenie, bardziej błyszczące. Ułatwiają rozczesywanie i stylizację, zmniejszają tarcie między włosami, co ogranicza ich plątanie się i ułatwia układanie fryzury.
Oleje i masła roślinne
Naturalne oleje i masła – charakteryzują się przede wszystkim działaniem filmotwórczym. Ponadto odbudowują spoiwo łusek włosa, a niektóre z nich mogą nawet penetrować włos. Dodatkowo obecność w wielu olejach naturalnej witaminy E chroni włosy przed wysoką temperaturą, przesuszeniem czy łamaniem się.
Przykładami składników należących do tej grupy są:
Olej kokosowy (INCI: Cocos Nucifera (Coconut) Oil) – olej o stałej konsystencji, otrzymywany poprzez tłoczenie pulpy owoców palmy kokosowej, który topnieje w temperaturze 23-26°C. W skład oleju kokosowego wchodzą: kwasy tłuszczowe, witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B6), C, E, kwas foliowy oraz pierwiastki, takie jak: potas, wapń, magnez, żelazo, fosfor i cynk. Ze względu na budowę chemiczną olej kokosowy łatwo wnika w strukturę włosa i wykazuje silne powinowactwo do keratyny. Dzięki temu skutecznie chroni włosy przed uszkodzeniami. Olej kokosowy sprawdzi się idealnie w pielęgnacji włosów niskoporowatych.
Olej arganowy (INCI: Argania Spinosa Kernel Oil) – olej pozyskiwany poprzez tłoczenie nasion arganii żelaznej. Olej arganowy jest bogaty w glicerydy (głównie triglicerydy), karoteny, tokoferole, alkohole triterpenowe, sterole oraz ksantofile. Składnik ten pielęgnuje, nawilża, odbudowuje i wygładza włosy, a dodatkowo nadaje im blask. Bywa też stosowany pomocniczo przy skłonności do łupieżu i nadmiernego wypadania włosów.
Olej marula (INCI: Sclerocarya Birrea Seed Oil) – pozyskiwanyw wyniku tłoczenia pestek owoców drzewa marula, pochodzącego z Afryki. Składnik ten charakteryzuje się wysoką zawartością NNKT. Olej marula z powodzeniem wykorzystywany jest w pielęgnacji włosów. Nadaje im miękkość, jedwabistość i piękny połysk, a dodatkowo eliminuje suchość skóry głowy.
Olej jojoba (INCI: Simmondsia Chinensis (Jojoba) Seed Oil) – to w rzeczywistości płynny wosk pozyskiwany poprzez tłoczenie na zimno nasion krzewu jojoba. W jego skład wchodzą kwasy tłuszczowe, skwalen, fitosterole oraz witaminy E, A i D. Olej jojoba jest lekki i przyjemny w aplikacji, a dodatkowo nie pozostawia tłustego odczucia. Nawilża, odżywia suche i zniszczone włosy, a także reguluje przetłuszczanie skóry głowy.
Masło shea (INCI: Butyrospermum Parkii (Shea) Butter) – pozyskiwane poprzez tłoczenie nasion drzewa masłowego, rosnącego głównie w rejonach Afryki. Składa się przede wszystkim z kwasów tłuszczowych, witamin (A, E, F) oraz fitosteroli. W kosmetykach do włosów zamyka szczeliny w ich strukturze, likwidując ich porowatość i skłonność do puszenia się. Wygładza włosy, pomaga je dociążyć i nadaje blask. Masło shea regeneruje włosy i chroni przed przesuszeniem, dlatego też jest szczególnie polecane do pielęgnacji włosów suchych, zniszczonych oraz wysokoporowatych.
Inne emolienty w kosmetykach do włosów
Woski – pełnią głównie funkcję ochronną, wygładzającą i stylizującą. Stosuje się je zarówno w produktach do codziennej pielęgnacji (np. odżywkach, maskach), jak i w produktach do stylizacji (np. pastach, pomadach, woskach do włosów). Przykładami wosków występujących w kosmetykach do włosów są: wosk pszczeli (INCI: Cera Alba/ Beeswax), wosk candelilla (INCI: Euphorbia Cerifa (Candelilla) Wax) czy lanolina (INCI: Lanolin).
Silikony – wykazują właściwości ochronne, a także ułatwiają rozczesywanie włosów na mokro i na sucho. Dodatkowo ograniczają puszenie i elektryzowanie się włosów. Po ich zastosowaniu włosy stają się miękkie i błyszczące. Ponadto niektóre silikony o dużych cząsteczkach mogą tymczasowo „sklejać” rozdwojone końcówki, przez co włosy wizualnie wydają się zdrowsze. Przykładami silikonów w kosmetykach do włosów są: Dimetikon (INCI: Dimethicone) czy Cyklopentasiloksan (INCI: Cyclopentasiloxane).
Parafina (INCI: Parffinum Liquidum/ Petrolatum) – otrzymywana z destylacji jednej z frakcji ropy naftowej. Tworzy okluzyjną warstwę ochronną, która zapobiega nadmiernej utracie wilgoci. Obecność tego składnika w kosmetykach do włosów sprawia, że stają się one gładkie, błyszczące, mniej podatne na elektryzowanie i łatwiejsze w stylizacji. Jednakże jego nadmiar może obciążać włosy i powodować szybsze przetłuszczanie się, szczególnie u osób z cienkimi, rzadkimi lub niskoporowatymi włosami.
Alkohole tłuszczowe np. alkohol cetylowy (INCI: Cetyl Alcohol), alkohol stearylowy (INCI: Stearyl Alcohol), alkohol cetostearylowy (INCI: Cetearyl Alcohol) – działają natłuszczająco i wygładzają, zmiękczają włosy i chronią przed utratą wilgoci. Dodatkowo poprawiają konsystencję kosmetyków.
Pochodne alkoholi tłuszczowych np. Ceteareth, Steareth, Laureth – emolienty i środki konsystencjotwórcze. Estry np. mirystynian izopropylu (INCI: Isopropyl Myristate) – lekki emolient, daje efekt wygładzenia bez obciążania. Trójglicerydy np. Caprylic/Capric Triglyceride – pochodna oleju kokosowego, lekki emolient, który natłuszcza, wygładza i zmiękcza włosy, jednocześnie nie przeciążając ich.
Kto powinien stosować kosmetyki z emolientami?
Produkty z emolientami są szczególnie polecane dla osób posiadających włosy wysokoporowate, farbowane, rozjaśniane oraz często poddawane działaniu wysokiej temperatury np. podczas prostowania czy kręcenia. Również włosy suche i zniszczone potrzebują składników, które będą chroniły je przed dalszym przesuszeniem. Ponadto emolienty dobrze sprawdzą się w przypadku włosów z tendencją do puszenia się czy elektryzowania. Odpowiednio dociążą kosmyki włosów i wygładzą ich strukturę.
Emolienty najłatwiej dostarczyć włosom w postaci odżywek czy masek. Można również zastosować zabieg olejowania włosów. Warto pamiętać, że im bardziej zniszczone włosy, tym więcej emolientów należy zastosować w pielęgnacji. Nie należy jednak przesadzać z ich ilością, gdyż może to doprowadzić do nadmiernego obciążenia włosów.
Proteiny, czyli inaczej białka są jednymi z najbardziej wszechstronnych składników aktywnych w kosmetykach do włosów. Stanowią jeden z elementów zasad kategoryzowania produktów kosmetycznych do włosów pod względem PEH (proteiny, emolienty, humektanty). Żeby w pełni zrozumieć ich działanie, warto spojrzeć głębiej – na ich strukturę chemiczną, rozmiar cząsteczek i kompatybilność z keratyną włosa.
Włosy a proteiny – powiązanie biologiczne
Trzon włosa (łodyga) zbudowany jest głównie z keratyny, czyli fibrylarnego białka o wysokiej zawartości cysteiny (aminokwasu zawierającego siarkę). To właśnie mostki dwusiarczkowe (–S–S–) pomiędzy łańcuchami cysteiny odpowiadają za wytrzymałość, elastyczność i trwałość włosa.
Dlatego białka (proteiny) stosowane w kosmetykach działają na zasadzie biozgodności strukturalnej – mogą się wiązać z keratyną poprzez wiązania wodorowe, jonowe, a w przypadku niektórych – również kowalencyjne (np. z utlenioną cysteiną).
Struktura chemiczna i wielkość cząstek – klucz do działania
Proteiny kosmetyczne różnią się wielkością cząsteczek, co bezpośrednio wpływa na sposób ich oddziaływania na włos.
Wielkocząsteczkowe proteiny (np. hydrolyzed wheat protein, kolagen):
masa cząsteczkowa: > 10 000 Da (daltonów),
działają powierzchniowo – tworzą film ochronny, wygładzają łuski włosa,
Proteiny hydrolizowane (np. hydrolyzed keratin, hydrolyzed silk, hydrolyzed milk protein):
masa cząsteczkowa: 1 000–10 000 Da,
dzięki procesowi hydrolizy są bardziej kompatybilne z włóknem włosa – mogą penetrować w głąb warstwy korowej (cortex),
łatwiej wiążą się z uszkodzeniami i uzupełniają ubytki strukturalne.
3. Aminokwasy i oligopeptydy:
masa cząsteczkowa: <1 000 Da,
najmniejsze cząsteczki – wypełniają uszkodzenia i biorą udział w procesach naprawczych,
pełnią funkcję „cegiełek” do regeneracji uszkodzonej keratyny,
przykład: arginina, cysteina, seryna, glicyna.
Kompatybilność z włóknem włosa
Im bardziej białko przypomina strukturą naturalną keratynę włosa, tym skuteczniej może wspierać jego regenerację. Tradycyjnie stosowane hydrolizaty keratyny czy jedwabiu są biozgodne i tworzą trwałe wiązania z aminokwasami wewnątrz włosa, jednak pochodzą z surowców odzwierzęcych.
Dla osób poszukujących alternatywy wegańskiej i cruelty-free, doskonałym wyborem są proteiny roślinne – otrzymywane z pszenicy, soi, owsa czy groszku. Choć różnią się źródłem, po odpowiedniej hydrolizie (enzymatycznej lub chemicznej) uzyskują niskocząsteczkową strukturę, która umożliwia ich penetrację do wnętrza włosa.
Proteiny, które możemy znaleźć w składach kosmetyków: Hydrolyzed Keratin, Hydrolyzed Silk, Hyrolyzed Milk Protein oraz roślinne: Hydrolyzed Amaranth Protein, Hydrolyzed Wheat Protein, Oat Protein, Rice Protein, Pea (Pisum sativum) Protein, Soy Protein.
Wersja hydrolizowana oznacza, że cząsteczki zostały rozbite do peptydów i aminokwasów o niskiej masie cząsteczkowej – dzięki temu mogą łatwo penetrować włosy.
Proteiny z groszku (Pisum sativum) zawierają alfa-globuliny, a dokładniej:
globuliny – stanowią około 65–80% wszystkich białek grochu,
legumina (11S) – to właśnie ona jest alfa-globuliną.
vicilina (7S) – beta-globulina.
albuminy – ~15–25%
inne (np. gluteliny, prolaminy) – śladowe ilości
Co to są alfa-globuliny (11S Legumina)?
To rezerwowe białka magazynowane w nasionach roślin strączkowych. Są bogate w aminokwasy egzogenne, w tym: argininę, lizynę, leucynę, a częściowo też w siarkowe aminokwasy (chociaż w mniejszych ilościach niż np. keratyna). Mają strukturę sferyczną i dużą masę cząsteczkową (~320–400 kDa), ale po hydrolizie enzymatycznej powstają mniejsze peptydy – idealne do zastosowania kosmetycznego.
Hydrolizowane proteiny z groszku są nowoczesnym, wegańskim rozwiązaniem, gdyż:
zawierają kompletne aminokwasy, w tym BCAA oraz lizynę – białka jedne z najbliższych keratynie,
hydrolizowana forma (peptydy ~750 Da) – łączy się z keratyną przez wiązania jonowe i wodorowe, wzmacniając włosy i zwiększając ich sprężystość,
poprawia retencję wilgoci – przez zdolność wiązania wody i ochronę przed jej odparowaniem,
zawierają alfa-globulinę (11S Leguminę), która również ma zdolność wiązania z keratyną włosa (przez oddziaływania jonowe/wodorowe),
Czy proteiny zawsze są korzystne dla włosa?
Proteiny mogą wyraźnie poprawić kondycję i wygląd włosów. Jeśli jednak włos nie ma ubytków strukturalnych, nadmiar protein może:
zaburzyć równowagę elektrostatyczną włókna,
prowadzić do sztywności i łamliwości (tzw. przeproteinowanie),
