Zima to trudny czas dla naszej skóry, a najbardziej zmianę temperatury otoczenia odczuwają dłonie. Skóra staje się sucha z uczuciem ściągania, zaczerwienieniem, mogą pojawić się bolesne pęknięcia. Dlatego w okresie zimowym skóra dłoni wymaga szczególnej troski i odpowiedniej pielęgnacji. Należy stosować preparaty nawilżające, regenerujące i ochronne, odbudowujące barierę hydrolipidową, łagodzące podrażnienia.
Cechy charakterystyczne skóry dłoni
Skóra dłoni jest delikatna i cienka. Na grzbietowej powierzchni dłoni jest mniej gruczołów łojowych, a więc mniej łoju i uboższy płaszcz hydrolipidowy. To sprzyja zwiększeniu przeznaskórkowej utraty wody i pojawieniu się suchości. Skóra rąk bardzo łatwo ulega zaczerwienieniu pod wpływem różnych bodźców. Wewnętrzna powierzchnia dłoni ma grubszy naskórek, nie ma gruczołów łojowych i włosów, ma liczne gruczoły potowe.
Czynniki sprzyjające suchości dłoni
Zimą dłonie stają się zdecydowanie bardziej suche, a związane jest to z działaniem różnych czynników środowiska zewnętrznego. Niska temperatura otoczenia, mróz i wiatr „wysuszają skórę” zwiększając przeznaskórkową utratę wody. Skóra staje się sucha i zdecydowanie bardziej podatna na pęknięcia. Często przebywamy także w ciepłych pomieszczeniach, w których jest mało wilgoci.
Zimą łatwiej marzną dłonie przy niskiej temperaturze otoczenia, a po powrocie do domu chętniej myjemy je w gorącej wodzie, by je ocieplić. Częste mycie dłoni szczególnie w gorącej wodzie z dodatkiem detergentów osłabia naturalną barierę ochronną. Skóra rąk ulega także przesuszeniu z powodu kontaktu z różnymi substancjami chemicznymi stosowanymi do mycia, prania, sprzątania zarówno w warunkach domowych i zawodowych.
Suchość skóry dłoni w chorobach skóry i ogólnoustrojowych
Suchość dłoni może być także związana ze schorzeniami, takimi jak: atopowe zapalenie skóry, łuszczyca, wyprysk dłoni, niedoczynność tarczycy, cukrzyca, przewlekła niewydolność nerek.
Suche dłonie w okresie okołomenopauzalnym
Dłonie zmieniają się z upływem lat, na grzbiecie rąk ubywa tkanki tłuszczowej, zaznacza się rysunek naczyń krwionośnych. Suchość dłoni szczególnie odczuwają kobiety w okresie okołomenopauzalnym i po menopauzie, gdy spada poziom estrogenów, wpływających na wygląd skóry. Skóra jest sucha, mało sprężysta, z przebarwieniami. Do starzenia fizjologicznego skóry, związanego z wiekiem dołącza się starzenie egzogenne, głównie fotostarzenie.
Suche dłonie – objawy
Suchość skóry dłoni może być krótkotrwała, pojawiająca się tylko w okresie jesienno-zimowym lub przewlekła spowodowana np. chorobami skóry przebiegającymi z suchością skóry, czy w związku ze schorzeniami ogólnoustrojowymi. Suchość skóry dłoni może mieć różne nasilenie, od zmian łagodnych do znacznych. Początkowo skóra dłoni jest szorstka, napięta, może dołączyć się złuszczanie, zaczerwienienie, zmianom towarzyszy świąd. W bardzo nasilonej suchości pojawiają się bolesne pęknięcia.
Zalecenia pielęgnacyjne dłoni
Suche dłonie wymagają regularnej pielęgnacji i ochrony. Ważne jest po każdym myciu rąk nakładanie preparatów odbudowujących barierę skórno-naskórkową, powodujących zmiękczenie, wygładzenie skóry, poprawę nawodnienia, a tym samym wyglądu dłoni.
Dodatkowo należy zwrócić uwagę na:
unikanie bezpośredniej ekspozycji rąk na różne czynniki chemiczne, wskazane zakładanie rękawic ochronnych,
ochronę rąk rękawiczkami w pracach domowych, hobbystycznych, zawodowych,
ochronę przed promieniowaniem UV, stosowanie preparatów z faktorem SPF 50,
ograniczenie kontaktu z wodą,
unikanie gorącej wody do mycia dłoni,
ochronę dłoni rękawiczkami przed niską temperaturą, wiatrem,
dokładne osuszanie dłoni po umyciu, unikanie wychodzenia na zewnątrz z wilgotną skórą dłoni,
stosowanie na noc maseczki/kuracji kremowej na dłonie,
unikanie mikrourazów dłoni,
modyfikację diety – więcej pokarmów bogatych w witaminy, antyoksydanty i niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe NNKT (warzyw, orzechów, ryb).
Suchość skóry jest związana ze znaczną utratą wody przez uszkodzoną warstwę rogową, niedoborami lipidów, zmniejszonym wydzielaniem łoju. Także w wyniku starzenia fizjologicznego, skóra staje się bardziej sucha, szybciej pojawiają się zmarszczki. Niekorzystne czynniki środowiska zewnętrznego, choroby skóry (azs, łuszczyca), ogólnoustrojowe (niedoczynność tarczycy, cukrzyca, choroby nerek) również mogą nasilać suchość. Sucha skóra może dawać uczucie napięcia, świądu. Codzienna pielęgnacja znacznie poprawia jej komfort i wzmacnia barierę skórno-naskórkową.
Budowa warstwy rogowej
Naskórek ulega przemianom, żywe komórki warstwy podstawnej stopniowo przemieszczają się ku górze, zmieniając swoje właściwości. Spłaszczone komórki warstwy rogowej zlokalizowane najbardziej zewnętrznie zwane są korneocytami. W wyniku różnych przemian w naskórku w ich wnętrzu powstaje tzw. koperta białkowa, a na zewnątrz koperta zrogowaciała. Przestrzenie między nimi wypełnia substancja złożona głównie z lipidów (cholesterol, ceramidy, kwasy tłuszczowe).
Idealna warstwa rogowa budową przypomina ceglany mur. Zaprawą są lipidy, a cegłami białka o odpowiednim składzie i ułożeniu, zawierające MNF, czyli naturalny czynnik nawilżający. Ma on za zadanie wiązanie wody w naskórku. Nawodnienie oraz prawidłowy skład lipidów w przestrzeniach międzykomórkowych warstwy rogowej zapewniają ochronę przed różnymi czynnikami środowiska zewnętrznego, jednocześnie ograniczają nadmierną utratę wody.
Skład i ilość lipidów w warstwie rogowej zależy od płci, pory roku, wieku czy okolicy skóry.
Skóra sucha – objawy
Problem suchej skóry obserwuje się u osób w każdym wieku. Skóra sucha występuje u około 80% dojrzałych kobiet. Ma uszkodzoną warstwę rogową naskórka co osłabia jej funkcje obronne i zwiększa przeznaskórkową utratę wody (TEWL).
Skóra sucha może dotyczyć nie tylko twarzy, powiek, głowy czy szyi, ale także tułowia, dłoni, podudzi i całego ciała. Zazwyczaj jest cienka, mało elastyczna, wrażliwa i skłonna do podrażnień, łuszczy się. Może dawać uczucie ściągania, pieczenia, świądu. Często świąd zmusza do drapania się.
Czynniki nasilające suchość skóry
Sucha skóra może być uwarunkowana genetycznie np. w przebiegu chorób skóry, takich jak: atopowe zapalenie skóry, łuszczyca. Może również pojawiać się z wiekiem czy zmianami hormonalnymi w okresie okołomenopauzalnym. Współistnieje także w schorzeniach ogólnoustrojowych, jak niedoczynność tarczycy, cukrzyca, niewydolność nerek, czy w wyniku leczenia ogólnego/miejscowego. Suchość zwiększa się w wyniku działania różnych czynników zewnętrznych – ekspozycja na promieniowanie UV, wiatr, niską temperaturę otoczenia. Także przebywanie w suchych, klimatyzowanych pomieszczeniach, narażenie na czynniki chemiczne w warunkach zawodowych, domowych sprzyja suchości skóry. Nieprawidłowa pielęgnacja, niedobory żywieniowe mogą nasilać objawy suchości skóry.
Sucha skóra – pielęgnacja
Istotne znaczenie ma prawidłowa, regularna pielęgnacja skóry i ochrona przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi. Należy wybierać preparaty, które pomogą odbudować i wzmocnić barierę ochronną, uzupełnić lipidy, by utrata wody była mniejsza, a skóra była gładsza, lepiej napięta, bez uczucia ściągania i świądu.
Przed menopauzą organizm kobiety przechodzi wiele zmian, które istotnie wpływają na jego funkcjonowanie i na kondycję skóry. Zmniejsza się wydzielanie estrogenów, progesteronu, ustaje miesiączkowanie. Na skutek tych zmian skóra staje się cieńsza, bardziej sucha, mniej elastyczna, skłonna do wiotczenia, obserwuje się drobne zmarszczki, stopniowo pogłębiające się, a przebarwienia dodają lat. Ulega zaburzeniu także bariera naskórkowa, co sprzyja podrażnieniom. Dlatego w tym okresie bardzo istotne znaczenie ma odpowiednia pielęgnacja skóry, która może złagodzić te niekorzystne objawy i utrzymać w miarę dobrą jej kondycję.
Zmiany w naskórku i granicy skórno-naskórkowej
W okresie okołomenopauzalnym naskórek wolniej się odnawia, jest cieńszy. Spada liczba melanocytów, jednak mają one tendencję do gromadzenia się. To sprawia, że na skórze widoczne stają się plamy pigmentacyjne. Wydzielanie łoju zwykle jest mniejsze, choć może niekiedy być także zwiększone. Osłabieniu ulega bariera ochronna, naskórek słabiej zatrzymuje wodę, zwiększa się jej nadmierna transepidermalna utrata (TEWL). Skóra staje się bardziej podatna na podrażnienia, zmniejsza się zdolność do naprawy, a gojenie uszkodzeń jest wolniejsze. Granica skórno-naskórkowa zostaje wygładzona, sople naskórkowe są krótsze, a brodawki skóry szersze. Komórki warstwy podstawnej słabiej przylegają do skóry właściwej.
Zmiany w skórze właściwej i tkance podskórnej
Okres okołomenopauzalny to także czas dużych zmian w skórze właściwej i tkance podskórnej. Zmniejsza się wówczas metabolizm komórkowy, spada aktywność fibroblastów i synteza kolagenu, dochodzi do szybkiej degradacji włókien kolagenowych, które stają się sztywne, mniej elastyczne. Utrata białka podporowego skóry przyczynia się do jej wiotczenia, spadku jędrności, uwidaczniają się zmarszczki. Mikrokrążenie jest osłabione, maleje liczba naczyń krwionośnych, a skóra jest gorzej odżywiona. Zmniejsza się również ilość proteoglikanów, kwasu hialuronowego, a skóra zdecydowanie słabiej „zatrzymuje” wodę. Stopniowy zanik tkanki podskórnej prowadzi do zmiany owalu twarzy, a adipocyty są mniej aktywne.
Menopauza – objawy na skórze
Skóra jest cienka, delikatna, niekiedy atroficzna, mało elastyczna, miejscami wiotka, a zmarszczki stają się na niej bardziej widoczne. Na powiekach jest jakby „za dużo skóry”, policzki nieco zapadają się, stopniowo zanika wyraźny owal twarzy, pojawiają się tzw. chomiki. Dużym problemem jest suchość skóry, gorsze nawilżenie, niekiedy z towarzyszącym uczuciem ściągania, napięcia. Skóra ma osłabioną barierę naskórkową, jest bardziej wrażliwa na różne czynniki zewnętrzne np. kosmetyki, łatwiej ulega podrażnieniom, zaczerwienieniu. Ma mniejszą zdolność do gojenia i regeneracji. Pojawiają się brunatno-żółte przebarwienia, widoczne najczęściej na skórze twarzy, grzbietach rąk i dekolcie.
Potrzeby skóry w okresie menopauzy
Główne problemy skóry w okresie okołomenopauzalnym to: suchość, uczucie napięcia, zmarszczki, utrata jędrności, wiotkość, zmiana owalu twarzy, zaburzona bariera naskórkowa, zwiększona wrażliwość i skłonność do podrażnień, przebarwienia. Często te zmiany występują jednocześnie. Dlatego skóra w okresie menopauzy wymaga codziennej, prawidłowej, wielokierunkowej pielęgnacji.
Oto kilka wskazówek:
chroń skórę przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych,
stosuj fotoprotekcję,
wzmacniaj barierę naskórkową,
niweluj przebarwienia,
intensywnie nawilżaj,
jeśli możesz korzystaj z zabiegów w gabinecie kosmetycznym/medycyny estetycznej – nawilżających, wzmacniających barierę naskórkową, stymulujących odnowę, zmniejszających przebarwienia, łagodzących podrażnienia.
Dłonie to nasz bezpośredni „dotykowy” kontakt ze światem, nasza wizytówka zdradzająca wiek, wykonywany zawód, schorzenia skóry czy ogólnoustrojowe. Dłonie dają możliwość poznawania świata dzięki licznym receptorom. To dotyk dłoni sprawia, iż możemy poczuć ciepło, zimno, fakturę powierzchni, czy miękkość materiału, a także różnych preparatów kosmetycznych. U niektórych osób dłonie tak „wyspecjalizowały się”, iż pozwalają czytać…
Dłonie podlegają działaniu niekorzystnych warunków otoczenia jak woda, różne substancje chemiczne używane do mycia, prania, sprzątania, promieniowanie słoneczne, niska, wysoka temperatura. Niejednokrotnie jest to związane z wykonywaną pracą zawodową, czy zajęciami domowymi wymagającymi wielokrotnego mycia w ciągu dnia. Również w niektórych schorzeniach skóry i ogólnoustrojowych na dłoniach możemy obserwować różne zmiany. Z upływem lat skóra na dłoniach ulega ścieńczeniu, pojawiają się przebarwienia.
Skóra dłoni cechy charakterystyczne
Skóra na grzbietowej powierzchni dłoni jest cieńsza, ma mniej gruczołów łojowych, łatwiej ulega przesuszeniu, podrażnieniu i zaczerwienieniu. Powierzchnia dłoniowa ma nieco grubszy naskórek, ale nie ma gruczołów łojowych, a liczne gruczoły potowe sprawiają, że skóra poci się. To wewnętrzna powierzchnia rąk jest przystosowana do kontaktu ze światem zewnętrznym.
Najczęstsze problemy skóry dłoni
Suchość skóry dłoni
Suchość skóry dłoni może być przejściowa, związana z kontaktem z różnymi substancjami chemicznymi, częstym moczeniem dłoni, nieprawidłową pielęgnacją. W niektórych chorobach skóry (atopowe zapalenie skóry, łuszczyca) suchość dotyczy całego ciała. Wiele kobiet w okresie okołomenopauzalnym doświadcza znacznej suchości skóry, szczególnie twarzy i dłoni. Suchości skóry może towarzyszyć szorstkość, świąd, uczucie ściągania. Niekiedy obserwuje się pęknięcia naskórka na palcach, w okolicy paznokci, czyli tam, gdzie skóra jest mało elastyczna. Paznokcie są bardziej kruche, wiotkie, łatwiej ulęgają uszkodzeniu, wykruszają się od wolnego brzegu.
Mikrourazy dłoni
Narażenie zawodowe, prace domowe, w ogrodzie, hobby sprzyja powstawaniu mikrourazów. Drobne uszkodzenia naskórka mogą być przyczyną pieczenia, bolesności, a głębsze zwiększają ryzyko infekcji. Niekiedy powstają pęcherze związane z uszkodzeniem w wyniku tarcia, kontaktu z wysoką lub niską temperaturą.
Zmiany hiperkeratotyczne
Zmiany hiperkeratotyczne, czyli nadmierne rogowacenie naskórka o szarawo-żółtawym kolorze obserwuje się w miejscach narażonych na tarcie, ucisk. Modzele, to ograniczona hiperkeratoza powstająca najczęściej na palcach rąk w wyniku powtarzającego się tarcia, ucisku na małą powierzchnię. Jednak obecnie do rzadkości należy modzel na palcu wywołany przez trzymany długopis czy ołówek.
Wpływ wieku na wygląd dłoni
Duży problem na grzbietach rąk to zmiany związane ze starzeniem się skóry i nadmierną ekspozycją na promieniowanie słoneczne.
Skóra staje się cieńsza, wiotka, widoczne są drobne zmarszczki, a brak podściółki tłuszczowej jeszcze bardziej uwidacznia ścięgna i żyły. Stopniowo pojawiają się przebarwienia, pojedyncze lub liczne, w poziomie skóry, o średnicy od kilku do kilkunastu milimetrów, często o nierównych granicach, niekiedy potocznie nazywane „kwiatami starości”.
*Zdjęcia objęte prawami autorskimi. Kopiowanie, rozpowszechnianie i wykorzystywanie bez zgody autora jest zabronione.
Dermatozy z podrażnienia i alergiczne
Delikatna skóra dłoni przez wiele lat narażona jest na działanie niekorzystnych czynników środowiska zewnętrznego (częste mycie, niska i wysoka temperatura, promieniowanie ultrafioletowe), dlatego bardzo ważna jest jej ochrona i pielęgnacja.
Kontakt dłoni z różnymi substancjami chemicznymi sprzyja dermatozom o podłożu alergicznym. Pojawiają się zmiany wypryskowe – zaczerwienienie skóry, drobne pęcherzyki, świąd i pieczenie. W przypadku nawracającego działania niekorzystnych czynników obserwujemy zgrubienie skóry na rękach, a określenie „dermatoza ze zużycia” wydatnie podkreśla charakter zmian.
Zalecenia pielęgnacyjne
By jak najdłużej zachować skórę dłoni w dobrej kondycji warto zastosować się do kilku wskazówek:
stosuj ochronę skóry dłoni przed promieniowaniem UV – preparat z faktorem SPF 50,
chroń dłonie w pracach domowych, ogrodowych, zawodowych rękawiczkami,
zabezpiecz dłonie przed niską i wysoką temperaturą,
ogranicz kontakt dłoni z wodą,
po myciu rąk stosuj krem nawilżający, który dodatkowo wzmacnia funkcje barierowe naskórka np. z ceramidami,
unikaj mikrourazów dłoni,
ogranicz, a jeśli to możliwe całkowicie wyeliminuj bezpośredni kontakt skóry rąk z różnymi substancjami chemicznymi (chemia gospodarcza, preparaty do pielęgnacji paznokci, w związku z wykonywaną pracą),
stosuj specjalistyczne produkty w zależności od problemu (suchość, utrata sprężystości, szorstkość, hiperkeratoza, pęknięcia, przebarwienia),
urozmaicaj dietę, zadbaj, by w codziennym jadłospisie były warzywa i owoce, zmniejsz (wyeliminuj) spożycie cukru i niezdrowych tłuszczy.
Kontakt skóry z roślinami i ekspozycja na słońce może prowadzić do pojawienia się zmian przypominających oparzenie słoneczne z obecnością rumienia, pęcherzy, towarzyszącą bolesnością. Jest to odczyn fototoksyczny (fotodermatoza) wywołany przez różne substancje wytwarzane przez rośliny, uwrażliwiające skórę na działanie promieniowania słonecznego, na jego ultrafioletową część widma. Odczyn fototoksyczny dotyczy tylko skóry eksponowanej na słońce, a więc nie będzie zmian na skórze osłoniętej. Po ustąpieniu ostrego odczynu zapalnego pozostają długo utrzymujące się przebarwienia. Odczyn fototoksyczny może wystąpić także po używaniu niektórych kosmetyków np. perfum zawierających substancje światłouczulające, czy leków stosowanych miejscowo/ogólnie.
Fotofotodermatozy, czyli świetlne zapalenie skóry wywołane przez rośliny
Świetlne zapalenie skóry wywołane przez rośliny to fototoksyczna reakcja indukowana kontaktem z roślinami i ekspozycją na słońce. Najczęściej pojawia się w miesiącach letnich w przypadku rekreacyjnego czy zawodowego kontaktu z roślinami. Niektóre rośliny zawierają furanokumaryny, które przy równoczesnym oddziaływaniu promieni ultrafioletowych wykazują właściwości fototoksyczne. Furanokumaryny występują najczęściej w roślinach należących do rodzin selerowatych, rutowatych i morwowatych. Mogą to być różne części naziemne roślin, takie jak: liście, łodygi, kwiaty, owoce, także korzeń.
Najczęściej zmiany zajmują podudzia, przedramiona, dekolt, czyli miejsca kontaktu z roślinami. Jeśli kontakt z roślinami był krótki, mała ilość substancji światłouczulającej dostała się na skórę, ekspozycja na słońce nie była intensywna, to na skórze mogą być obserwowane jedynie przebarwienia, czasem linijne, przypominające kształt łodygi czy liścia. Zmiany nie są poprzedzone rumieniem i pęcherzami i często nie kojarzone kontaktem z roślinami i słońcem. Jeśli ekspozycja na słońce była intensywna, może być nawet bardzo krótka, duża ilość substancji światłouczulającej miała kontakt ze skórą, to może pojawić się ostra reakcja fototoksyczna, manifestująca się rumieniem, obrzękiem, pieczeniem, bolesnością, złym samopoczuciem. Niekiedy zmiany są bardzo rozległe, gojenie długie z pozostawieniem przebarwień. Nasilenie odczynu fototoksycznego na skórze zależy od stężenia substancji działającej, dawki promieniowania UV, a więc pory dnia, roku, szerokości geograficznej, indywidualnych właściwości skóry i reakcji na słońce.
*Zdjęcia objęte prawami autorskimi. Kopiowanie, rozpowszechnianie i wykorzystywanie bez zgody autora jest zabronione.
Berloque dermatitis to miejscowa fototoksyczna reakcja skóry wywołana przez substancje chemiczne zawarte w kosmetykach z jednoczesną ekspozycją na słońce. Perfumy, woda kolońska, kremy mogą mieć w składzie substancje zwiększające wrażliwość skóry na działanie promieniowania słonecznego. U części kobiet, które stosowały perfumy bezpośrednio na skórę szyi, za uszami i eksponowały się na słońce widoczne są w tych lokalizacjach nieregularnego kształtu brązowo-brunatne przebarwienia.
Jak postępować, by uniknąć odczynu fototoksycznego?
Oto kilka wskazówek:
stosuj krem z wysokim filtrem SPF, ponawiaj aplikację preparatu w ciągu dnia,
przed ekspozycją na słońce zmyj wcześniej naniesione na skórę kosmetyki,
chroń skórę ubraniem, załóż kapelusz z szerszym rondem, okulary przeciwsłoneczne,
przebywaj w cieniu w godzinach 10-16,
zaplanuj prace w ogrodzie w godzinach porannych lub popołudniowych,
unikaj bezpośredniego kontaktu z roślinami o działaniu fototoksycznym,
sprawdzaj, czy przyjmowane leki nie mają działania światłouczulającego,
unikaj ekspozycji na słońce, jeśli stosujesz leki fotouczulające doustnie/miejscowo.
Oparzenie słoneczne powstaje po nadmiernej ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe. Na skórze obserwuje się zaczerwienienie, mogą pojawić się pęcherze, odczuwalne jest pieczenie, bolesność. Objawy ogólne to: osłabienie, skłonność do omdleń, bóle głowy, gorączka. Oparzenia słoneczne uszkadzają komórki skóry i zwiększają ryzyko zachorowania na nowotwory skóry, także czerniaka.
Jak wygląda oparzenie słoneczne?
Zaczerwienienie skóry jest wyraźnie odgraniczone do miejsc eksponowanych na słońce. Oparzenie słoneczne może się pojawić już w czasie przebywania na słońcu, ale najczęściej widoczne jest po kilku, kilkunastu godzinach od ekspozycji. Jeżeli odczuwamy, że skóra piecze, pali, to jest to pierwszy ostrzegawczy sygnał, że należy chronić się w cieniu.
Jeśli widoczne jest zaczerwienienie skóry z uczuciem pieczenia, świądu, dyskomfortu jest to oparzenie pierwszego stopnia. W oparzeniu drugiego stopnia rumień jest bardziej nasilony z obecnością pęcherzy, często z uczuciem pieczenia, swędzenia i ze znaczną bolesnością. Mogą być także obserwowane objawy ogólne jak złe samopoczucie, bóle głowy, osłabienie, gorączka. Po kilku dniach zazwyczaj pęcherze przysychają, skóra zaczyna się stopniowo złuszczać, jednak często pozostają przebarwienia o nieregularnym kształcie.
Kogo najczęściej dotyczy?
Oparzenie słoneczne dotyczy najczęściej dzieci i osób o bardzo jasnej karnacji, z piegami, z rudymi lub jasnymi blond włosami, czyli takich, które nie mają wystarczającej naturalnej ochrony przed działaniem promieniowania słonecznego. U osób z I, czy II fototypem uzyskanie opalenizny jest niemożliwe lub bardzo trudne. Skóra zazwyczaj reaguje odczynem rumieniowym. Również osoby z bielactwem są bardziej narażone na odczyn rumieniowy w miejscach chorobowych, a otaczająca skóra opala się.
Co zrobić, gdy pojawi się oparzenie słoneczne?
Oparzenie słoneczne jest ostrą, przemijającą reakcją na promieniowanie słoneczne. Jeśli pojawi się zaczerwienienie skóry należy natychmiast schłodzić to miejsce letnią bądź zimną wodą, można także stosować preparaty nawilżające/łagodzące dostępne w aptece, zazwyczaj w formie pianki lub żelu. Dalsza ekspozycja na promieniowanie słoneczne jest niewskazana, najlepiej schronić się w cieniu, nawodnić się, a w razie nasilenia objawów miejscowych, pojawienia się dolegliwości ogólnych skonsultować się z lekarzem.
Kiedy skonsultować się z lekarzem?
Jeśli oparzenia po ekspozycji na słońce są rozległe, widoczne są pęcherze, obecny jest silny ból i pieczenie, a szczególnie gdy towarzyszą temu bóle głowy, złe samopoczucie, gorączka, osłabienie czy skłonność do omdleń, pojawiają się objawy odwodnienia należy zgłosić się do lekarza. Także jeśli oparzenie słoneczne dotyczy dzieci, twarzy, dłoni czy stóp.
Jak uniknąć oparzenia słonecznego?
dawkuj czas ekspozycji na słońce, im jaśniejsza karnacja tym czas powinien być krótszy,
sprawdzaj index UV, im wyższy wskaźnik, tym większe prawdopodobieństwo pojawienia się rumienia, szczególnie przy jasnej karnacji,
ogranicz ekspozycję na UV w godzinach 10-16 i chroń się w cieniu,
stosuj krem z filtrem SPF 30-50, ponawiaj aplikację po około 2 godzinach, spoceniu się, kąpieli, wytarciu skóry ręcznikiem,
zwróć uwagę na położenie geograficzne i warunki – góry, piasek, woda,
noś nakrycie głowy np. kapelusz z szerokim rondem, dający cień na głowę, twarz, szyję,
noś okulary przeciwsłoneczne,
jeśli lubisz aktywność na dworze, wybieraj godziny poranne lub popołudniowe,
nawadniaj się, pij około 2 litry na dobę (woda, skoki owocowo-warzywne),
jeśli zażywasz leki, chorujesz np. na serce unikaj słońca.
