Fotoprotekcja to ochrona przed działaniem promieniowania słonecznego. To nie tylko stosowanie preparatów z filtrem przeciwsłonecznym, ale także osłonięcie skóry ubraniem, noszenie kapelusza czy czapki z daszkiem chroniącym twarz, zakładanie okularów przeciwsłonecznych oraz unikanie ekspozycji na słońce w czasie jego największego nasilenia. Fotoprotekcja to profilaktyka, to najlepsza ochrona przed fotostarzeniem skóry, a więc mniej zmian na skórze związanych z jej posłonecznym uszkodzeniem. Umiejętne korzystanie z ekspozycji słonecznych powinno być realizowane już od najwcześniejszych dni życia,  początkowo przez rodziców/opiekunów, a później przez nas.

Promieniowanie słoneczne

Promieniowanie słoneczne docierające do ziemi nie jest jednorodne. Jest to promieniowanie podczerwone (IR), promieniowanie widzialne (VIS) i promieniowanie ultrafioletowe (UV). Właśnie to ostatnie, choć stanowi niewielką część widma słonecznego, działa niekorzystnie na skórę. Promieniowanie ultrafioletowe obejmuje trzy zakresy o różnej długości fal: UVA, UVB i UVC. Promieniowanie UVA (dociera aż do skóry właściwej) i UVB (działa głównie w obrębie naskórka), odpowiedzialne są za przyśpieszone starzenie skóry, przebarwienia i zmiany nowotworowe. Promieniowanie UVB jest także przyczyną odczynu rumieniowego, oparzeń słonecznych, ale dzięki niemu syntetyzowana jest witamina D3 w skórze. UVC jest wychwytywane przez osłaniającą ziemię warstwę ozonową.

Fotoprotekcja chroni przed fotostarzeniem

Szczególnie niebezpieczne dla skóry są powtarzające się ekspozycje na promieniowanie UV bez odpowiedniego przygotowania. Następstwem tego jest tzw. fotostarzenie, które wyraźniej jest widoczne u osób o jasnej karnacji i słabej naturalnej ochronie. Charakterystyczne cechy zewnątrzpochodnego starzenia się skóry – fotostarzenia to pogrubienie naskórka, szorstkość skóry, głębokie zmarszczki i bruzdy. Pojawiają się zmiany barwnikowe – przebarwienia i odbarwienia. Obserwuje się także rogowacenie posłoneczne (stan przednowotworowy), raki podstawno- i kolczystokomórkowe oraz czerniaki. Dlatego tak istotne znaczenie ma fotoprotekcja.

Fotoprotekcja – kosmetyki promieniochronne

Ważnym elementem w profilaktyce fotostarzenia jest stosowanie kremów z filtrem przeciwsłonecznym. Filtry możemy podzielić ze względu na mechanizm działania: chemiczne absorbują promieniowanie, a fizyczne odbijają i rozpraszają. Im jaśniejsza karnacja tym filtr powinien być „mocniejszy” (najczęściej 30-50).  Preparat z filtrem trzeba nakładać na skórę około 15-30 minut przed ekspozycją na UV, a aplikację należy powtarzać co 2-3 godziny. Najlepiej unikać ekspozycji na słońce w godzinach 10-15.

Pielęgnacja skóry po opalaniu

Należy wybierać kosmetyki nawilżające i odbudowujące barierę ochronną naskórka (kwas hialuronowy, glikozaminoglikany, masło shea, fitoceramidy), łagodzące podrażnienia (alantoina, d-panthenol, galusan epigallokatechiny), regenerujące, zmniejszające liczbę wolnych rodników (z witaminami A, C, E, flawonoidami) oraz redukujące podrażnienia skóry.