Proteiny, czyli inaczej białka są jednymi z najbardziej wszechstronnych składników aktywnych w kosmetykach do włosów. Stanowią jeden z elementów zasad kategoryzowania produktów kosmetycznych do włosów pod względem PEH (proteiny, emolienty, humektanty). Żeby w pełni zrozumieć ich działanie, warto spojrzeć głębiej – na ich strukturę chemiczną, rozmiar cząsteczek i kompatybilność z keratyną włosa.

Włosy a proteiny – powiązanie biologiczne

Trzon włosa (łodyga) zbudowany jest głównie z keratyny, czyli fibrylarnego białka o wysokiej zawartości cysteiny (aminokwasu zawierającego siarkę). To właśnie mostki dwusiarczkowe (–S–S–) pomiędzy łańcuchami cysteiny odpowiadają za wytrzymałość, elastyczność i trwałość włosa.

Dlatego białka (proteiny) stosowane w kosmetykach działają na zasadzie biozgodności strukturalnej – mogą się wiązać z keratyną poprzez wiązania wodorowe, jonowe, a w przypadku niektórych – również kowalencyjne (np. z utlenioną cysteiną).

Struktura chemiczna i wielkość cząstek – klucz do działania

Proteiny kosmetyczne różnią się wielkością cząsteczek, co bezpośrednio wpływa na sposób ich oddziaływania na włos.

Wielkocząsteczkowe proteiny (np. hydrolyzed wheat protein, kolagen):

• masa cząsteczkowa: > 10 000 Da (daltonów),
• działają powierzchniowo – tworzą film ochronny, wygładzają łuski włosa,
• nadają blask, objętość, chwilową ochronę mechaniczną.

Proteiny hydrolizowane (np. hydrolyzed keratin, hydrolyzed silk, hydrolyzed milk protein):

• masa cząsteczkowa: 1 000–10 000 Da,
• dzięki procesowi hydrolizy są bardziej kompatybilne z włóknem włosa – mogą penetrować w głąb warstwy korowej (cortex),
• łatwiej wiążą się z uszkodzeniami i uzupełniają ubytki strukturalne.

3. Aminokwasy i oligopeptydy:

• masa cząsteczkowa: <1 000 Da,
• najmniejsze cząsteczki – wypełniają uszkodzenia i biorą udział w procesach naprawczych,
• pełnią funkcję „cegiełek” do regeneracji uszkodzonej keratyny,
• przykład: arginina, cysteina, seryna, glicyna.

Kompatybilność z włóknem włosa

Im bardziej białko przypomina strukturą naturalną keratynę włosa, tym skuteczniej może wspierać jego regenerację. Tradycyjnie stosowane hydrolizaty keratyny czy jedwabiu są biozgodne i tworzą trwałe wiązania z aminokwasami wewnątrz włosa, jednak pochodzą z surowców odzwierzęcych.

Dla osób poszukujących alternatywy wegańskiej i cruelty-free, doskonałym wyborem są proteiny roślinne – otrzymywane z pszenicy, soi, owsa czy groszku. Choć różnią się źródłem, po odpowiedniej hydrolizie (enzymatycznej lub chemicznej) uzyskują niskocząsteczkową strukturę, która umożliwia ich penetrację do wnętrza włosa.

Proteiny, które możemy znaleźć w składach kosmetyków: Hydrolyzed Keratin, Hydrolyzed Silk, Hyrolyzed Milk Protein oraz roślinne: Hydrolyzed Amaranth Protein, Hydrolyzed Wheat Protein, Oat Protein, Rice Protein, Pea (Pisum sativum) Protein, Soy Protein.

Wersja hydrolizowana oznacza, że cząsteczki zostały rozbite do peptydów i aminokwasów o niskiej masie cząsteczkowej – dzięki temu mogą łatwo penetrować włosy.

Proteiny z groszku

W nowoczesnych produktach do pielęgnacji włosów ostatnio możemy znaleźć: proteiny z zielonego groszku (Pisum sativum). Co je wyróżnia?

Proteiny z groszku (Pisum sativum) zawierają alfa-globuliny, a dokładniej:

• globuliny – stanowią około 65–80% wszystkich białek grochu,
• legumina (11S) – to właśnie ona jest alfa-globuliną.
• vicilina (7S) – beta-globulina.
• albuminy – ~15–25%
• inne (np. gluteliny, prolaminy) – śladowe ilości

Co to są alfa-globuliny (11S Legumina)?

To rezerwowe białka magazynowane w nasionach roślin strączkowych. Są bogate w aminokwasy egzogenne, w tym: argininę, lizynę, leucynę, a częściowo też w siarkowe aminokwasy (chociaż w mniejszych ilościach niż np. keratyna). Mają strukturę sferyczną i dużą masę cząsteczkową (~320–400 kDa), ale po hydrolizie enzymatycznej powstają mniejsze peptydy – idealne do zastosowania kosmetycznego.

Hydrolizowane proteiny z groszku są nowoczesnym, wegańskim rozwiązaniem, gdyż:

• zawierają kompletne aminokwasy, w tym BCAA oraz lizynę – białka jedne z najbliższych keratynie,
• hydrolizowana forma (peptydy ~750 Da) – łączy się z keratyną przez wiązania jonowe i wodorowe, wzmacniając włosy i zwiększając ich sprężystość,
• poprawia retencję wilgoci – przez zdolność wiązania wody i ochronę przed jej odparowaniem,
• zawierają alfa-globulinę (11S Leguminę), która również ma zdolność wiązania z keratyną włosa (przez oddziaływania jonowe/wodorowe),

Czy proteiny zawsze są korzystne dla włosa?

Proteiny mogą wyraźnie poprawić kondycję i wygląd włosów. Jeśli jednak włos nie ma ubytków strukturalnych, nadmiar protein może:

• zaburzyć równowagę elektrostatyczną włókna,
• prowadzić do sztywności i łamliwości (tzw. przeproteinowanie),
• zamiast wygładzenia – dać efekt przesuszenia.

TRICHO ESTHETIC

Włosy pełne blasku i objętości

ZOBACZ